बाइबल मिसनरी चर्चको इतिहास

“पवित्रताको आन्दोलन” १९औँ शताब्दीमा संयुक्त राज्य अमेरिकाका मेथोडिस्ट मण्डलीहरूको बिचबाट सुरु भएको एक इसाई धार्मिक आन्दोलन हो । यसको सिद्धान्त जोन वेस्लीको उद्धारपछिको शुद्धिकरणको (इसाई सिद्धता) अनुभवमा केन्द्रित छ । यस अवधिमा स्थापना भएका असङ्ख्य पवित्रताको (Holiness) मण्डलीहरू अर्ध-मेथोडिस्ट (मेथोडिस्ट सम्प्रदायभित्र नपर्ने तर मेथोडिस्टको सिद्धान्तलाई पछ्याउने) मण्डलीहरूदेखि पेन्टेकोस्टल मण्डलीहरूसम्म विभिन्न समूह र सम्प्रदायहरूमा पर्छन्‌ ।

यो आन्दोलन मेथोडिजमका संस्थापक जोन वेस्लीमा जरा गाडिएको देख्न सकिन्छ, जसले “यसकारण जसरी स्वर्गमा हुनुहुने तिमीहरूका पिता सिद्ध हुनुहुन्छ, त्यसरी नै तिमीहरू पनि सिद्ध होओ!” मत्ती ५:४८ लाई आधार मानेर “इसाई सिद्धता” लाई जोड दिनुभएको थियो । उहाँको अनुसार सिद्धता इसाई बन्न चाहने सबैको लक्ष्य हुनु थियो; यस शिक्षामा यसरी विश्वास गरिन्छ कि पापलाई क्षमा (धर्मिकरण) गर्न सक्ने गरी असल हुनुभएको परमेश्वर पवित्र आत्माद्वारा पापीहरूलाई सन्तको रूपमा रूपान्तरण (शुद्धिकरण) गर्न सक्ने गरी महान् पनि हुनुहुन्छ, जसले गर्दा उनीहरूलाई बाहिरी पापका साथै “खराब विचारहरू र स्वभाव” बाट पनि मुक्त हुन सक्षम बनाउनुहुन्छ — छोटकरीमा, धर्मशास्त्रले तोकिएको पवित्रताको नापमा पुग्नको लागि सक्षम बनाउनुहुन्छ । जसको आधारको रूपमा तल दिइएको वचनलाई मानिन्छ ।

“अब शान्तिका परमेश्‍वर आफैले तिमीहरूलाई पूरा रीतिले पवित्र पारेका होऊन्; अनि तिमीहरूका सम्पूर्ण आत्मा, प्राण र शरीर हाम्रा प्रभु येशू ख्रीष्टको आगमनसम्म दोषरहित अवस्थामा सुरक्षित राखिएका होऊन् । तिमीहरूलाई बोलाउनुहुने विश्‍वासयोग्य हुनुहुन्छ; उहाँले यो गर्नुहुनेछ ।” १ थेसलोनिकी ५:२३-२४ (टि.बि.एस.)

अमेरिकामा मेथोडिजम सुरु हुँदा उहाँहरूको आदर्श वाक्य चाहिँ “यी भूमिहरूमा इसाई पवित्रता फैलाउनु” भन्ने नै थियो। तर वास्तविकतामा पवित्रता र सिद्धताको सिद्धान्तहरूलाई १९औँ शताब्दीको सुरुका समयहरूमा धेरै हदसम्म बेवास्ता गरियो । सन्‌ १८४३ मा झन्डै बाह्र जना जति सेवकहरू मेथोडिस्ट एपिस्कोपल मण्डलीबाट छुटेर ‘वेस्लीयन मेथोडिस्ट चर्च अफ अमेरिका’ को स्थापना गरे, जसले छुटिनु अथवा सीमित सम्बन्ध राख्नु भन्ने ढाँचा स्थापित गर्‍यो । मध्य-पश्चिम र ग्रामीण क्षेत्रहरूबाट ठुलो सङ्ख्यामा प्रोटेस्टेन्टहरू पवित्रताको आन्दोलनमा सामेल भए । पोसाक र व्यवहारसम्बन्धी कुरामा कडा नियमलाई पालन गर्नु यी मानिसहरूको रुचि थियो । तिनीहरूमध्ये धेरै जसोले धन, सामाजिक प्रतिष्ठा र धार्मिक औपचारिकतामा व्यस्त रहेका देखावटी, झुटो र फेसनदार इसाईहरूप्रति थोरै सहानुभूति राखेका थिए ।

सन्‌ १८८० देखि पहिलो विश्व युद्धसम्मका वर्षहरूभित्र पवित्रता सिद्धान्त मान्ने धेरै समूहहरू स्थापित भए । तिनीहरूमध्ये धेरैले सीमित स्थानीय वा क्षेत्रीय प्रभाव मात्र ल्याउन सक्ने भए तापनि केही समूहहरूमा दिगो विकास हुने कुरामा उल्लेखनीय क्षमता देखियो । यस्ता समूहहरूभित्र वेस्लीयन मेथोडिस्ट चर्च र फ्री मेथोडिस्ट चर्च अफ नर्थ अमेरिका जस्ता पुराना सम्प्रदायहरू पर्छन्‌, साथै द चर्च अफ गड, चर्च अफ दी नाजरेन, र क्याल्भिनिजम सिद्धान्तलाई मान्ने द ख्रीष्टियन एण्ड मिसनरी अलायन्स र स्याल्वेशन आर्मी जस्ता नयाँ सम्प्रदायहरू पनि पर्छन्‌ । चर्च अफ गड जस्ता केही समूहहरू सम्प्रदायवादलाई विरोध गर्नको लागि स्थापित भएका थिए । अन्य जस्तै: द ख्रीष्टियन एण्ड मिसनरी अलायन्स र द चर्च अफ द नाजरेन समूहहरू बेवास्ता गरिएका गरिबहरूको आत्मिक र सामाजिक आवश्यकताहरू पूरा गर्नुपर्छ भन्ने पक्षमा रहेर स्थापित भएका थिए ।

यी पवित्रता (होलिनेस) सिद्धान्त मान्ने सम्प्रदायहरू प्रायः अनुग्रहको दोस्रो काम भनिने “पूर्ण शुद्धिकरण” र त्यसले परिणामस्वरूप ल्याउने सांसारिक मूल्यमान्यताहरूबाट अलग हुने र व्यवहारिक रूपमा पवित्रतालाई पछ्याउने भन्ने कुराहरूलाई पछ्याउनको लागि र फैलाउनको लागि नै स्थापित भए । यसैले यी मण्डलीहरूले पवित्रता अथवा ‘होलिनेस’ मण्डलीहरू भन्ने नाम पाए । होलिनेस मण्डलीहरूले यी मुख्य कुराहरूलाई मेथोडिस्ट सिद्धान्तलाई पछ्याउने ठुला सम्प्रदायहरूले त्यागिसकेका छन्‌ भनी भन्छन्‌ । अहिलेका समयहरूमा होलिनेस सिद्धान्तलाई पछ्याउनेहरूको कुल सदस्यताको लगभग एक तिहाइ सदस्यहरू भएको चर्च अफ दी नाजरेन सम्प्रदाय सामान्यतया यसको सबैभन्दा प्रभावशाली प्रतिनिधिको रूपमा मान्यता प्राप्त छ ।

१९औँ शताब्दीको जागृतिद्वारा प्रभावित भएकाले होलिनेस मण्डलीहरू तिनीहरूको पूर्ववर्तीहरूको तुलनामा मेथोडिस्ट सिद्धान्तलाई पछ्याउने कुरामा कट्टरवादीहरूको रूपमा चिनिन्छन्‌ । शुद्धिकरण यी मण्डलीहरूमा विश्वासी जीवनको मुख्य लक्ष्यको रूपमा रहँदै आएको छ । यसको साथ सबै मानवको उद्धारको लागि परिश्रम गर्नु यी सम्प्रदायका मण्डलीहरूमा महत्त्वपूर्ण ख्रीष्टिय दायित्वको रूपमा मानिन्छ । यसरी “होलिनेस” भन्ने एउटा नयाँ साम्प्रदायिक परिवारको स्थापना भयो ।